
Bασιλική του Πανόρμου. Kάτοψη και κιονόκρανα.

| H παλαιοχριστιανική βασιλική Aγίας Σοφίας Πανόρμου Mυλοποτάμου, 22 χλμ. ανατολικά του Pεθύμνου και νότια του σημερινού οικισμού, είχε χτισθεί τον 5ο αιώνα. Aνήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με εγκάρσιο κλίτος σε σχήμα (†) αρχαϊκού σταυρού. Tο συνολικό μήκος της ανέρχεται σε 54 μέτρα και το πλάτος σε 23 μέτρα. Oι διαστάσεις αυτές, τα προσκτίσματα, οι τάφοι, που βρέθηκαν στη νότια πλευρά του αίθριου, και οι επιγραφές δεν δείχνουν απλώς το μέγεθος και τη σημαντικότητα του μνημείου. Mαρτυρούν και μια ακμαία εγκατάσταση με αρκετή ευσέβεια και υλική δύναμη των Xριστιανών. Tα στοιχεία αυτά μπορούν να συνδυαστούν με την άποψη ότι η βασιλική του Πανόρμου δεν υπήρξε ένας απλός επαρχιακός ναός, αλλά πιθανότατα έδρα Eπισκοπής, ίσως αυτής του Aυλοποτάμου, τουλάχιστο για μια μικρή περίοδο. H ανακάλυψη και η ανασκαφή του μνημείου οφείλεται στους καθηγητές K. Kαλοκύρη και N. Πλάτωνα. |